محسن هامانه

اهداف و آرمان‌هايي که براي بشريت در نظر گرفته شده، به دو صورت فردي و جمعي قابل تحقق است. اگر بخواهيم براي رفتارهاي فردي مثالي بزنيم‌ مي‌توان روزه گرفتن را مثال زد. روزه گرفتن به لحاظ فردي فوايدي را مانند تقويت اراده در پي دارد. هنگامي که فردي روزه مي‌گيرد، جداي از اين‌که ديگران روزه بگيرند يا نگيرند، اراده‌اش قوي مي‌شود؛ اما برخي از اهداف، نيازمند به رفتار جمعي است به طوري‌که اگر رفتار جمعي نباشد، آن اهداف نيز قابل تحقق نيست؛ به عنوان مثال نظمي که در خيابان برقرار است حاصل تبعيت همه‌ي رانندگان از مقررات راهنمايي و رانندگي است، حال اگر يک نفر خلاف آن مقررات عمل کند، نظم خيابان به هم مي‌ريزد؛ از اين روي برپايي نظم نيازمند رفتار جمعي است...