علياکبر عالميان
بهاييگري در قرن سيزدهم هجري (نوزدهم ميلادي) در ايران پا به عرصة وجود گذاشت و به عنوان حركتي عليه سنتهاي ديني و اجتماعي حاكم بر جامعه به حيات خويش ادامه داد. بروز اين جنبش در ايران زماني بود كه پس از جنگهاي اين كشور و روس، به علت افزايش تماس با فرهنگ اروپايي، نوگرايي افكار بسياري از متفكران و نيز عوام را به خود مشغول كرده و در نتيجة مخالفت با سنتهاي نادرستي مانند استبداد شاهان، زمينه براي ظهور حركتهاي اجتماعي فراهم شده بود. در چنين اوضاعي جنبشهاي اصلاحي چندي در ايران شكل گرفتند و برخي به فكر تغيير فرهنگ ملي حاكم و ايجاد نوآوريهاي مذهبي افتادند. در نتيجة اين تفكر، فرقههايي چون شيخيه و بهاييه در كنار مكاتب سكولار ظاهر شدند و همواره در مقابل حركتهاي احياگر سنتهاي ملي – ديني ايستادند و حركتهاي سنتشكن را تأييد كردند...