گفت و گو با دکتر نعمت‌الله اماني

درست رأس ساعت مقرر در محل ديدار حاضر شده‌‏ام. روى ميزش پُر از كاغذ است؛ كاغذهايى كه لبريزند از عدد و رقم و ستون و منحنى و... . چند سالى است كه سر و كارش با همين چيزهاست. خوراكش آمار است و تحليل اقتصادى. كاغذهايش را به ترتيبى كه لازم دارد، دسته‏‌بندى مي‌كند، از پشت عينك مي‌توان چشم‏‌هاى خسته‏‌اش را ديد. آرام نگاهى مي‌كند و مي‌گويد : «من آماده‏ام». دكتر نعمت اللّه امانى، داراى دكتراى اقتصاد از دانشگاه امام صادق (ع) و محقّق و پژوهشگر در حوزه مسايل اقتصادى، پس از سال‏ها تحصيل در حوزه و دانشگاه در مقام معاونت اقتصادى و برنامه‏‌ريزى يكى از استان‏ها فعاليت مي‌كند. چندى پيش از او قول گرفته بودم كه درباره وضعيت اقتصاد ايران پس از انقلاب در مقايسه‏‌اى با سال‏هاى پيش از انقلاب، گفت‏‌وگويى داشته باشيم تا اين كه اين فرصت مهيّا شد. امانى مقايسه ميان اوضاع اقتصادى قبل و بعد از انقلاب را به صورت‏هاى رايج صحيح نمي‌داند. وى معتقد است كه وقتى انقلاب پيروز شد، اوضاع تغيير كرد. بنابر اين مقايسه پيشرفت‏ه‌اى بعد از انقلاب با وضعيتى كه ممكن بود استمرار حكومت پيشين به وجود آورد، در واقع مقايسه ميان يك وضعيت واقع شده و يك وضعيت واقع نشده است. اين پژوهشگر اقتصادى تصريح مي‌كند : آن‏هايى كه مي‌گويند اگر رژيم سابق به همان شكل تداوم پيدا مي‌كرد، وضعيت ما بهتر بود، اشتباه مي‌كنند. گفته آن‏ها صرفا يك حدس است. دكتر امانى اين گونه بحث را طرح مي‌كند : آنچه امروز مي‌توان گفت، مقايسه‏‌اى است به وسيله شاخص‏‌هاى مركب و نه اعداد مطلق، براى مشاهده تغيير وضعيت شاخص‏‌هاى اجتماعى و اقتصادى حال حاضر در مقايسه با زمان پيروزى انقلاب. او براى اين مقايسه، از آمار يك دوره 25 ساله در فاصله سال‏هاى 56 تا 81 كه از سوى سازمان مديريت و برنامه‏‌ريزى تأييد شده است، استفاده مي‌كند. اين توضيح آغاز يك گفت‏‌وگوى طولانى بود كه بيش از سه ساعت به طول انجاميد. آنچه درپى مي‌آيد، حاصل اين گفت‏‌وگو است...