حجت‌الاسلام دکتر جواد سليمانى
انقلاب مشروطيت از مقاطع بسيار حسّاس و تأثيرگذار در تحوّلات سياسى ـ اجتماعى ايران به حساب مي‌آيد به گونهاى كه بسيارى از نزاعها و چالش‌ها و واكنشهاى ميان نيروهاى مذهبى و غيرمذهبى ايران در حقيقت از آن زمان آغاز گرديده اند؛ از جمله، براى نخستين بار تعامل بين جريان روحانيت و جريان روشنفکرى در مشروطه آغاز گرديد. در ابتداى نهضت، به ظاهر بين دو جريان مذكور همگرايى صورت گرفت، ولى به تدريج، به جدايى و سرانجام مقابله كشيده شد. در اين ميان، شيوه برخورد روحانيت در برابر منوّرالفكران از مسائل قابل تأمّل است. از اين رو، در اين مقال كوتاه سعى شده است تا استراتژى روحانيت در برابر پديده انحراف در مشروطه مورد بررسى قرار گيرد اما پيش از پرداختن به اين مساله و شيوه برخورد روحانيت و عالمان دينى با پديده انحراف در انقلاب مشروطه، تذكر چند نكته ضرورى مينمايد...